İhsan Kelimesi Ne Anlama Gelir?
İhsan kelimesi genel manada; ”iyi niyet ve ihlasla, bütün işlerin en hayırlısını ve en güzelini en iyi şekilde yapma” anlamı taşır. Buradan anlaşılacağı üzere ihsan kelimesi bir ahlak terimidir. Bu özelliğiyle kişinin ahlakını tanımlarken aslında kişilik özelliklerini de bize tanıtmış olur.
Ayrıca ihsan kelimesi bir işi yaparken samimi olmayı da ifade eder. Geniş anlamda incelenmesi gereken bu kavramın diğer bir manası da; ”Başkalarının haklarını veya haklarından daha fazlasını verme” anlamına gelir. Buradan anlaşılacağı üzere ihsan kavramı doğru anlaşılıp uygulandığında kişilik haklarını koruyarak toplumda bir düzen sağlar.
İhsan kelimesi aslı itibari ile Muhsin kelimesinin mastarıdır. Muhsin kelimesinin anlamı ise genel manada ”iyilik eden, iyi işler yapan kimse” manasına gelir.
İhsan Sahibi Kişilerin Özellikleri Nelerdir?
Toplum içinde yaşarken insanlar birbirlerini ahlaki özelliklerine göre sıralayacak olsalar elbette üst sıralarda ihsan sahibi kişilerin isimleri bulurdu. Yaşadığımız ortamı bir bahçeye benzetecek olursak, bu bahçede ihsan sahibi kişiler bahçeyi çiçek misali güzelleştirirdi. Bu şekilde düşünecek olursak; kendisine ”Bu kişi ihsan sahibidir.” diyebildiğimizde o kişiden şu davranışları bekleriz;
- Bir işe başladığında en iyi şekilde ve en güzel şekilde bu işi nasıl tamamlayacağını düşünür, ona göre hareket eder.
- Bir kişiye hakkı olanı vermekten öte daha fazlasını verir, yani ona ihsanda bulunmuş olur.
- Kendisi hakkı olanı alacağı zaman daha azını almayı kabul edebilir.
- Yapacağı işlerde samimiyetle davranır.
Kur’an’da İhsan Kelimesi Var mı?
İhsan kelimesi Kur’an ve hadislerde birçok yerde geçmektedir. Kur’an-ı Kerim’deki örneklerinden bir tanesi Nahl Suresi 16/90; ”Şüphesiz Allah Adaleti ve ihsanı emreder.” ayetidir. Ayrıca Cibril Hadisi olarak bilinen Hadis-i Şerifte Hz. Peygamber ihsan kelimesini şöyle anlatır; ”İhsan Allah’ı görüyormuşsun gibi ibadet etmendir. Çünkü ne kadar sen O’nu görmüyor olsan da O seni görüyor.” Buna bağlı olarak da ihsan ibadeti en güzel şekilde yapma anlamı katar.
Yukarıda kısaca ele alınan ihsan kavramı bize yaptığımız işlerde samimi olmayı ve işin hakkını vermeyi öğretiyor. Kendi ahlakımızda ihsan sahibi bir kişi olabilmek Allah’ın hoşnutluğunu kazanmak demektir. Ayrıca insan fıtratına uygun yaşadığında mutluluğu elde edebilir. İnsan fıtratı ihsan kavramına anahtar kilit uyumu sağlar. Konuyla ilgili ayrıntılı bilgi edinmek için faydalandığım kaynaklar;
-Hadislerde İhsan Kavramı, Necmettin Şeker
-Kur’an yolu Türkçe Meal ve Tefsir, Bakara suresi 112.ayet tefsiri
